Arjan Hartog fotografie

fotografie@arjanhartog.net

Webdesigner Arjan Hartog

Tips en trucs

Natuur en close-up

Iedereen maakt geregeld al eens een natuuropname. Sommigen onder ons houden het niet altijd bij de klassieke weidse landschappen en wagen zich aan opnames van opvallende details. Dat lukt soms vrij aardig, maar om het soort foto's te maken waarop je als het ware de ogen van een mug kunt zien, heb je wel speciaal gereedschap nodig.

Met de kitlens die bij je camera zit, kun je dergelijke extreme macro-opnames niet maken. Macrofotografie is iets heel specifieks. Technisch gezien betekent het dat je onderwerp even groot of nog groter dan het in werkelijkheid is wordt afgebeeld op de beeldsensor. Daarvoor heb je een macrolens nodig, en die zijn behoorlijk prijzig.

Met de kitlens die bij je camera zit kun je wel close-ups maken. Dat zijn gewoon opnames van heel dichtbij. Je kunt er bloemetjes en bijtjes mee fotograferen, of kleine voorwerpen zoals schelpen, luciferdoosjes, enzovoort.

Het lastige aan dit type fotografie is de scherpstelling. Omdat je zo dicht bij je onderwerp zit, is de scherptediepte heel beperkt. Alles wat er voor of achter het punt zit dat scherp wordt weergegeven, wordt meteen al onscherp. Ook bij de minste beweging van je camera of je onderwerp wordt je beeld onscherp.

De bloemetjes en de bijtjes

Een niet onaardig beeld van een bloem of een detail daarvan kun je wel met een kitlens maken. Wanneer je buiten fotografeert, stel je camera dan in op ISO 100 en de witbalans voor zonlicht (of wolken of schaduw, naargelang de weersomstandigheden van het moment).

Als je camera scènepresets heeft, kies dan de preset voor macro (het bloemetjespictogram). Heb je geen macro-instelling op je camera, gebruik dan de tijdvoorkeur (S of Tv) en kies een relatief korte sluitertijd. Op zo’n korte afstand wordt elke beweging die je maakt namelijk sterk uitvergroot, waardoor er snel bewegingsonscherpte optreedt. Soms kun je ook op de lens zelf een macro-stand activeren, zodat de lens op korte afstanden kan scherpstellen.

Hou je lens nu heel dicht bij het onderwerp. Afhankelijk van waar het onderwerp zich bevindt, kan het soms lastig zijn om door de optische zoeker te kijken. Heeft je camera Live View, dan kun je het lcd-schermpje gebruiken om je onderwerp in beeld te nemen. Let op dat je eigen schaduw of die van je camera of lens niet op het onderwerp valt.

Je zult merken dat het scherptebereik van de camera nu heel erg klein is. Dat kan het erg lastig maken om precies scherp te stellen. Op de koop toe beginnen bloempjes of grashalmen bij de minste bries al te dansen en vallen ze zo plots buiten dat scherptebereik. Een stuk wit, grijs of zwart karton om de wind af te schermen kan in zulke omstandigheden soelaas bieden. Gebruik geen andere kleuren, want dan krijgt je object een ongewenste kleurzweem.

Ook voor dit soort onderwerpen geldt dat het licht best niet van pal achter de fotograaf komt. Het is veel mooier als het eerder zijdelings op het object valt. Dat geeft meer diepte en wat schaduw, waardoor je beeld veel “spannender” wordt. In tegenstelling tot veel andere foto’s kunnen opnamen van planten bovendien erg mooie effecten opleveren in tegenlicht. Proberen maar!

Checklist close-up

* Gevoeligheid: ISO 100 of 200
* Opnamestand: preset Macro, of sluitertijdvoorkeur
* Witbalans: preset voor zon, wolken of schaduw

Tip

Scherm wat je wilt fotograferen af met een stuk wit, grijs of zwart karton.